Zarys górnictwa

Upadek cesarstwa rzymskiego spowodował na długi okres zahamowanie rozwoju górnictwa w Europie i dopiero między VI a XVI wiekiem naszej ery zaczęło się ono znowu stopniowo rozwijać.

W XV i XVI w. używano narzędzi żelaznych o doskonalszym niż poprzednio kształcie. Były to kliny i żelazka (rys. 1.3a) różnej wielkości i kształtu, młoty (rys. 1.3 b), łomy (rys. 1.3c) oraz kilofy, rydle i łopaty (rys. 1.3d).

Jak podaje Agricola (uczony, górnik i kronikarz XVI w.), w pierwszej połowie XVI w. głębokość szybów osiągała 145 do 200 m, a ich średnice dochodziły do 4,5 m. Obudowa szybów i wyrobisk była drewniana.

Wynalezienie prochu w pierwszej połowie XIV w. było ważnym czynnikiem rozwoju górnictwa. Proch był pierwszym materiałem wybuchowym, używanym do urabiania twardych skał. W połowie XVIII w. do wiercenia otworów strzałowych zaczęto stosować świdry ręczne z przymocowanymi do nich koronkami stalowymi. ‚

Obok górnictwa rud metali nieżelaznych i żelaza rozwijało się również w bardzo małym zakresie górnictwo węgla. Najstarsze dokumenty historyczne wzmiankują o używaniu węgla przez Chińczyków w X w. p.n.e. oraz przez Greków, Rzymian i Brytów w IV w. p.n.e.

Szerszy rozwój górnictwa w ogóle, a szczególnie górnictwa węglowego nastąpił dopiero po wynalezieniu w 1769 r. maszyny parowej przez Jamesa Watta. Węgiel znalazł szerokie zastosowanie szczególnie w przemyśle hutniczym i do wytwarzania pary dla maszyn parowych.

Dzięki zastosowaniu maszyn wyciągowych i pomp poruszanych parą, stało się możliwe zwiększenie głębokości szybówr oraz ilości urobku wydobywanego z kopalń. Duże znaczenie dla rozwoju techniki górniczej przy urabianiu skał miało wynalezienie dynamitu w 1867 r. przez szwedzkiego inżyniera chemika Alfreda Nobla. ‚ Dalszy postęp techniczny w XIX i XX w. przyczynił gię do wprowadzenia do kopalń powietrza sprężonego i energii elektrycznej.

Obecnie górnictwo jest jedną z najbardziej zmechanizowanych i zelektryfikowanych gałęzi przemysłu, z tendencją do wprowadzania całkowitej automatyzacji procesów produkcyjnych.